อิอิ๋น 伊尹

        ผู้บริหารเมืองซังชิว แห่งมณฑลเหอหนาน ได้ประกาศว่า จะพัฒนาสุสานอิอิ๋นให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญ อิอิ๋นมีอายุกว่า ๓๖๐๐ ปีมาแล้ว ถึงแม้พื้นเพเดิมของเขาเป็นทาส แต่เขามีความเฉลียวฉลาด กล้าหาญ จนได้เป็นนายกรัฐมนตรีของราชวงศ์ซัง เขาถึงแก่อสัญกรรมเมื่ออายุได้ ๑๐๐ ปี และได้ฝังไว้ที่อำเภออวี้เฉิง ใกล้เมืองซังชิว บริเวณสุสานล้อมรอบด้วยต้นสนไซเปรส มีศาลเจ้าอิอิ๋นอยู่ด้านหน้าสุสานด้วย

         จากประวัติศาสตร์ราชวงศ์ซัง จะเห็นได้ว่า อิอิ๋นเป็นบุคคลสำคัญที่ช่วยให้ไท้อี้ขึ้นครองบัลลังก์ได้สะดวก จนสามารถสถาปนาราชวงศ์ซังและพระราชวงศ์สืบต่อกันมากว่า ๖๐๐ ปีจึงล่มสลาย

           ตำนานกล่าวว่า อิอิ๋น บ้านเดิมอยู่ที่ตำบลอี้ชวน ฝั่งแม่น้ำอี้ เหอหนาน เมื่อสมัยยังเด็กถูกทารุณกรรมต่างๆจากการปกครองแบบเผด็จการของพระเจ้าเซี่ยเจี่ย จนเขาต้องทนทุกข์ทรมานและเขาหวังว่าสักวันหนึ่งข้างหน้าจะล้มล้างราชวงศ์เซี่ยให้ได้

          อิอิ๋นเป็นคนฉลาดหลักแหลม มีไหวพริบ เป็นบุคคลอัจฉริยะ เขาถือกำเนิดมาจากครอบครัวใดไม่ปรากฏแน่ชัด แต่บางตำนานกล่าวว่า เขาเป็นลูกทาสที่ถูกทรมานจนร่างกายพิกลพิการ ทำให้กระดูกสันหลังของเขาเป็นโหนกคล้ายคนหลังโกง ผิวคล้ำ ไว้หนวดเครา ตัวเตี้ยสั้น แต่งตัวมอซอ เมื่อดูบุคลิกลักษณะและการแต่งกายแล้ว จึงทำให้ไม่มีใครอยากได้ไว้รับใช้ แม้แต่พระเจ้าเซี่ยเจี่ยตอนที่ไท้อี้นำไปถวาย

        กล่าวกันว่า อิอิ๋นกระทำตนเป็นคนทาสเพื่อหาโอกาสรับใช้ใกล้ชิดกับไท้อี้ แล้วไปสมัครทำงานยังบ้านขุนนางท่านหนึ่งซึ่งกำลังจะยกบุตรสาวให้แต่งงานกับไท้อี้ อิอิ๋นจึงติดไปกับสินสอดทองหมั้นครั้งนั้น และเข้าไปอยู่เป็นคนรับใช้ครอบครัวไท้อี้ได้สมใจ เมื่อสนทนากับไท้อี้จึงฉายแววแห่งความเป็นอัจฉริยะของตนให้ไท้อี้เห็น ด้วยคำถามที่ว่า ในกรณีความทารุณโหดร้ายของพระเจ้าเซี่ยเจี่ย จะให้ทำประการใด อิอิ๋นให้ความคิดแก่ไท้อี้ว่า “จงฝึกฝนนิสัยของตนให้ดีมีคุณธรรม และจงแก้ปัญหาให้แก่ราษฎร จงขอความร่วมมือกับผู้อยู่ใต้บังคับบัญชาที่มีคุณธรรมและความสามารถ และจงปกครองนครรัฐด้วยมนุษยธรรมและยุติธรรม” ไท้อี้จึงตั้งอิอิ๋นให้เป็นที่ปรึกษาของตนเพื่อวางแผนโค่นล้มราชวงศ์เซี่ย

         ความจริงไท้อี้ต้องการเปิดศึกกับพระเจ้าเซี่ยเจี่ย แต่เมื่อประเมินสถานการณ์ดูแล้ว พระเจ้าเซี่ยเจี่ยยังมีกองทัพที่เข้มแข็งด้วยพวกขุนพลทหารและองค์ชายทั้งหลายยังสนับสนุนอยู่ จึงต้องรอไปสักระยะก่อน ต่อมาไท้อี้เมื่อเห็นโอกาสเหมาะจึงประกาศสงครามกับพระเจ้าเซี่ยเจี่ย เพราะพวกขุนนางนายทัพต่างเอือมระอากับพระองค์และไม่ให้ความร่วมมือ แต่ก็ยังต้องระมัดระวัง ไท้อี้เห็นว่าการเปิดศึกกับพระราชวงศ์ต่างกับการสู้รบกับพวกเจ้านครรัฐเล็กๆทั้งหลาย และในที่สุดไท้อี้ก็ได้รับชัยชนะ การสงครามครั้งนี้ไท้อี้อ้างว่า เป็นความต้องการของเทพเจ้าแห่งสวรรค์ คือ เทพซังตี้ และเป็นความต้องการของราษฎร ไท้อี้จึงขึ้นครองราชย์ ทรงพระนามว่า พระเจ้าเทียนอี้ หรือ พระเจ้าซังทัง หรือ พระเจ้าซังเฉิงทัง หลังจากพระเจ้าซังทังเสด็จสวรรคต อิอิ๋นได้อบรมสั่งสอนโอรสทั้งสองพระองค์ คือ องค์ชายไหว่ปิง และ องค์ชายจงเหริน ซึ่งต่อมาได้เสด็จขึ้นครองราชย์ทั้งสองพระองค์ตามลำดับหลังจากพระเจ้าจงเหรินเสด็จสวรรคต พระเจ้าหลานเธอของพระเจ้าซังทัง คือ องค์ชายไท้เจี่ย ซึ่งได้รับการฝึกอบรมการเป็นกษัตริย์ที่ดีจากอิอิ๋น ในขณะนั้นอิอิ๋นกำลังดำรงตำแหน่ง อะเหิง ซึ่งเป็นตำแหน่งที่ดูแลสั่งสอนองค์ชายและพระราชวงศ์ แต่องค์ชายไท้เจี่ยทรงดื้อรั้น อิอิ๋นจึงจับเอาไปสั่งสอนที่วัง ( คุก ) ถังเกี้ยน ( ปัจจุบันตั้งอยู่ที่อำเภออันซื่อ เหอหนาน ) เพื่อให้สำนึกตน หลังจากนั้นสามปีปรากฏว่า องค์ชายไท้เจี่ยละพยศ อิอิ๋นจึงเชิญเสด็จขึ้นครองราชย์

           อิอิ๋นมีชีวิตอยู่ถึง ๑๐๐ ปีจึงถึงแก่อสัญกรรม องค์ชายโอ่วติงเสด็จขึ้นครองราชย์หลังจากที่พระเจ้าไท้เจี่ยเสด็จสวรรคต พระเจ้าโอ่วติงโปรดฯให้ประกอบพิธีฝังศพอิอิ๋น เสมอด้วยพระราชพิธีการฝังพระศพกษัตริย์ อิอิ๋นจึงเป็นผู้ที่มีความสามารถยิ่งใหญ่คนหนึ่ง โดยไต่เต้าจากสามัญชนลูกทาส จนมีตำแหน่งสูงส่งที่ช่วยทำนุบำรุงกษัตริย์ราชวงศ์ซังถึง ๕ พระองค์ เป็น ๔ ช่วงอายุคน

         :     สมบูรณ์ แก่นตะเคียน   ๒๓ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๐

Title :     Yi Yin 

        :     Somboon Kantakian