หงอจินหยิน

        หงอจินหยิน 吴真人  เป็นเทพเจ้าที่มีผู้เคารพนับถือกันมากในแถบฝูเจี้ยน ไต้หวัน และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ท่านเป็นนายแพทย์แผนจีนที่ได้รับสมยานามว่า “หมอเทวดา” ทางลัทธิเต๋ายกย่องให้ท่านเป็น “เจิ๊นเหยิน” หรือ จินหยิน  ทางการแพทย์ในสมัยโบราณ ซึ่งมีฐานะสมณศักดิ์สูงกว่าเซียนหรือเต้าหยิน และมีด้วยกัน ๕ องค์ คือ

สวี่เจิ๊นเหยินหรือก้านเทียนไต้ตี้ ซุ่นเจิ๊นเหยิน อุ๋เจิ๊นเหยิน เอี๋ยงเจิ๊นเหยินและเซวียนเจิ๊นเหยิน นอกจากนี้ท่านยังเป็นที่รู้จักกันในนามว่า “โปเซ้งไต่เต่” 保生大帝  ส่วนนามอื่นๆที่ใช้เรียกขานท่านต่างกันไป ตามท้องถิ่นและความเคารพ ดังนี้  อุ๋ต้อ 吴道 อุ๋ต๋าว/  อุ๋เปิ๋น 吴本 หงอบุ้น /อุ๋เจิ๊นเหยิน 吴真人 หงอจินหยิน / หัวเฉียวกง 华桥公/ ต้าต๋าวกง 大道公 ต้าต้อกง /  ต้าต๋าวเจิ๊นเหยิน 大道真人/  เซิ้งเจิ๊นเหยิน 生真人/ อุ๋เผิง吴朋 / เป๋าเซิ้งไต้ตี้ 保生大帝 เป๋าเซิ้งต้าตี้ /   เป็นต้น

        หมู่บ้านไป๋เจียว บริเวณฝั่งแม่น้ำจิ่วหลง ตั้งอยู่ที่อำเภอหลงไห่ จังหวัดจางโจว มณฑลฝูเจี้ยน ( ฮกเกี้ยน ) อำเภอหลงไห่ในเขตจางโจวซึ่งอยู่ทางภาคใต้ฝั่งทะเลตะวันตกของฝูเจี้ยน อยู่ติดเขตเซี่ยเหมินและเฉวียนโจว ปัจจุบันเป็นเขตพัฒนาเศรษฐกิจโดยมีนายทุนจากไต้หวันเข้าไปดำเนินการ

        ณ หมู่บ้านแห่งนี้มีครอบครัวหนึ่ง แซ่อุ๋ 吴 มีอาชีพทางการแพทย์แผนจีน ทั้งการรักษาด้วยสมุนไพรและการแมะคือการจับชีพจรที่ข้อมือเพื่อตรวจโรค การแพทย์ของครอบครัวนี้ได้รับการถ่ายทอดกันมาหลายชั่วคนแล้ว จึงมีเอกสารตำราต่างๆที่เกี่ยวกับการรักษาเป็นจำนวนมาก กลายเป็นผู้เชี่ยวชาญทางการแพทย์  นั่นก็คือก่อนการรักษาหมอจะต้องรู้ว่าคนไข้เป็นโรคอะไร ด้วยการ แมะ คือตรวจวินิจฉัยโรค ด้วยร่างกายของคนประกอบด้วยเส้นต่างๆของร่างกาย ที่เชื่อมอวัยวะต่างๆทั้งภายนอกและภายในให้ติดต่อกัน เส้นเหล่านี้ทำหน้าที่หมุนเวียนเลือดลมและลมปราณด้วยการควบคุมการทำงานของร่างกาย เมื่อทราบว่าผู้ป่วยเป็นโรคอะไรแล้ว จึงเจียดยาสมุนไพรให้หรือรักษาด้วยการแทงเข็มหรือนวดเส้น เป็นต้น

        วันหนึ่งครอบครัวหมอแซ่อุ๋ได้ให้กำเนิดบุตรชายคนหนึ่ง เมื่อวันที่ ๑๕ ค่ำ เดือน ๓ พ.ศ. ๑๕๒๒ สมัยรัชกาลฮ่องเต้ซ่งไท่จง ( จ้าวควงอี้ ) แห่งราชวงศ์ซ่งเหนือ ในปีรัชกาลไท่ผิงซิงกว๋อที่ ๔  ให้ชื่อว่า เปิ๋น เป็น อุ๋เปิ๋น 吴本 หรือ หงอบุ้น  อุ๋เปิ๋นเป็นเด็กที่มีความเฉลียวฉลาดสติปัญญาหลักแหลม ประการสำคัญมีพรสวรรค์มาแต่กำเนิด คือมีสมาธิจิตหรือพลังจิตสูงมาก อุ่เปิ๋นจึงเล่าเรียนเขียนอ่านได้รวดเร็ว โดยที่บิดามารดาได้ให้ครูมาสอนตลอดจนเรียนรู้ด้านแพทยศาสตร์แผนจีนจากครอบครัว  การแมะนั้นจะต้องมีพลังจิตสูงดังกล่าวแล้ว อุ๋เปิ๋นจึงต้องฝึกการนั่งสมาธิและการปล่อยให้จิตว่าง แล้วทำการตรวจวินิจฉัยโรคในตอนเช้า เขาได้ปฏิบัติเป็นนิจ จนเชี่ยวชาญตั้งแต่ยังเด็ก โดยเฉพาะการวินิจฉัยโรคด้วยการแมะ ที่สามารถบอกว่าผู้ป่วยเป็นโรคอะไรได้อย่างแม่นยำ ผู้ป่วยในตำบลและต่างเมืองต่างให้ความเชื่อถือ จนข่าวแพร่กระจายไปทั่วมณฑลฝูเจี้ยนว่า อุ๋เปิ๋นเป็นหมอเทวดา ต่างพากันมารักษา เขาจึงได้ช่วยเหลือคนให้พ้นทุกข์ จากโรคภัยไข้เจ็บเป็นจำนวนมาก โดยเฉพาะผู้ยากไร้ทั้งหลาย ที่ไม่มีค่ารักษาเขารักษาให้ด้วยความเมตตาแก่คนเหล่านั้นด้วยไม่คิดค่ารักษาแต่ประการใด

        เพื่อหาประสบการณ์ในการรักษาผู้ป่วย อุ่เปิ๋นจึงเดินทางไปตามตำบลต่างๆรักษาผู้ป่วยทั่วมณฑลฝูเจี้ยน แล้วเดินทางเข้าเมืองหลวงคือเมืองไคเฟิง ในปี พ.ศ. ๑๕๗๖ เมื่อเขาอายุได้ ๕๔ ปี ทำการรักษาผู้ป่วยในเมืองหลวงจนชื่อเสียงเล่าลือไปทั่วเมืองหลวงว่าเป็นหมอเทวดา

        ฝ่ายทางพระราชสำนักเป็นสมัยฮ่องเต้ซ่งเหยินจง ( จ้าวเหิง )แห่งราชวงศ์ซ่งเหนือ ครองราชย์ระหว่าง พ.ศ. ๑๕๖๖ – ๑๖๐๖ ในปีหมิงต๋าวที่ ๒ พ.ศ. ๑๕๗๖ พระราชมารดาของฮ่องเต้ซึ่งมีทั้งพระราชมารดาบุญธรรมคือ พระนางตั๋วไท่โฮ่ว กับพระราชมารดาคือพระนางหลี่ไท่โฮ่ว ผู้เคยตกทุกข์ได้ยากสมัยพระราชสวามีออกศึก ข้างในพระราชสำนักเกิดศึกชิงตำแหน่งฮองเฮา จนพระนางต้องหนีออกจากวังเศร้าโศกเสียใจจนตาบอด เปาบุ้นจิ้นได้ทำพิธีรักษาให้หาย

        ในปีหมิงต๋าว พระราชมารดาเกิดประชวรด้วยพระโรคเจ็บในพระทรวง โปรดฯให้ไท่อวี้หมอหลวงรักษาก็ไม่หาย ฮ่องเต้ทรงทราบข่าวหมอเทวดาอุ๋เปิ๋นมารักษาคนอยู่ในเมืองหลวง จึงรับสั่งให้ขุนนางไปเชิญเข้าวังเพื่อรักษาพระราชมารดา อุ๋เปิ๋นจึงเข้าเฝ้ากราบทูลถวายเรื่องการรักษาที่ตนเคยปฏิบัติมา แต่ในฐานะที่อุเปิ๋นเป็นหมอสามัญชน ไม่ใช่เป็นหมอประจำราชสำนักและไม่ได้รับราชการ เขาจึงต้องปฏิบัติตามระเบียบของทางราชสำนัก ประกอบกับฮ่องเต้ไม่ทรงไว้ใจในการรักษาของเขา ด้วยไม่เคยเห็นผลงาน ทรงได้ยินแต่เขาเล่าว่าทั้งสิ้น พระองค์พร้อมด้วยขุนนางผู้ใหญ่จึงให้เขาเข้าไปในห้องบรรทมพระราชมารดา ให้เขาอยู่ริมด้านข้างของพระวิสูตร ดังนั้นทั้งผู้ป่วยและหมอจึงไม่เห็นหน้ากันและอยู่ห่างกัน  แล้วใช้เส้นไหมผูกข้อพระหัตถ์พระราชมารดา ลากยาวออกมาให้ปลายอีกด้านแก่เขาถือไว้ เพื่อตรวจวินิจฉัยโรค เมื่ออุเปิ๋นสำรวมสมาธิพลังจิตของตน ตรวจดูพระอาการ จึงกราบทูลว่า ปลายไหมอีกข้างหนึ่งนั้นกำลังผูกติดกับโลหะอยู่ ฮ่องเต้จึงแก้ไขใหม่ให้เอาไปผูกเข้ากับขาแมว อุเปิ๋นจึงกราบทูลว่า ปลายไหมกำลังผูกติดอยู่กับสัตว์ชนิดหนึ่ง เท่านั้นเอง ฮ่องเต้ก็สิ้นสงสัย อุ๋เปิ๋นจึงทำการรักษาพระราชมารดาจนอาการประชวรหายเป็นปกติ

        ฮ่องเต้ซ่งเหยินจง จึงรับสั่งให้เขารับราชการเป็นหมอหลวงประจำราชสำนัก แต่เขาปฏิเสธด้วยไม่ต้องการยศบรรดาศักดิ์จึงอ้างว่า อายุมากแล้ว และใจจริงไม่อยากอยู่ในเมืองหลวง ไม่สันทัดในเรื่องขนบธรรมเนียมในราชสำนัก จึงไม่รับตำแหน่งดังกล่าว ประกอบกับได้ข่าวว่าเมืองจางโจวกำลังเกิดโรคระบาดอย่างร้ายแรง จึงกราบทูลลาไปรักษาชาวเมืองจางโจว ทรงอนุญาต เขาจึงเดินทางกลับมาที่เมืองจางโจวรักษาผู้ป่วยอหิวาตกโรค

        จนถึงปีพ.ศ. ๑๕๗๙ อุ๋เปิ๋นปีนเขาบริเวณหน้าผาที่สูงชันเพื่อเก็บสมุนไพร แต่เท้าและมือพลาดพลัดตกจากหน้าผาถึงแก่กรรม ด้วยอายุ ๕๗ ปี ตรงกับรัชสมัยฮ่องเต้ซ่งเหยินจง ในปีรัชกาลจิ่งโหยวที่ ๓

        ด้วยอุ๋เปิ๋นเป็นหมอเทวดา ที่มีผู้คนให้ความเคารพนับถือเป็นจำนวนมาก จึงได้รวบรวมปัจจัยก่อสร้างศาลเจ้าไว้สักการะในวันครบรอบวันถึงแก่กรรม โดยสร้างบริเวณที่เงียบสงบบนเนินเขาซึ่งมีภูเขาจีซานอยู่ด้านหลัง ภูเขาหลงจิ่วอยู่ด้านซ้าย บริเวณเทือกเขาตงหมิง  บริเวณด้านหน้ามีเหวมีแอ่งน้ำมีน้ำหยดจากหินลงในแอ่งดังกล่าว อยู่ใกล้ฝั่งแม่น้ำจิ่วหลง และได้รับขนานนามว่า “อี้หลิงเจิ๊นเหยิน” และช่วยกันสร้างพระตำหนัก รวมทั้งแกะสลักรูปท่านด้วย ซึ่งแต่งกายในชุดพระลัทธิเต๋าระดับจินหยิน 

        ในปีพ.ศ. ๑๖๙๔ สมัยฮ่องเต้ซ่งกาวจง ( จ้าวโก้ว ) แห่งราชวงศ์ซ่งใต้ ในปีรัชกาลเซ่าซิงที่ ๒๑ ได้พระราชทานนามพระตำหนักว่า “ชื่อจี๊” 刺激  และในปีพ.ศ. ๑๗๐๔ ได้เปลี่ยนนามเป็น “ชื่อจี๊เมี่ยว” 刺激庙

        ในปีพ.ศ. ๑๗๘๔ ฮ่องเต้ซ่งหลี่จง ( จ้าวจวิ๋น ) แห่งราชวงศ์ซ่งใต้ ครองราชย์ระหว่างพ.ศ. ๑๗๖๗ – ๑๘๐๗ ในปีรัชกาลฉุนโหยวที่ ๑ ได้พระราชทานนามใหม่เป็น “ชื่อจี๊ตงกง” 刺激东宫 หรือพระตำหนักชื่อจี๊ตะวันออก

        สมัยฮ่องเต้หย่งเล่อ หรือฮ่องเต้หมิงเฉิงจู่ ( จูตี้ ) ครองราชย์ระหว่างพ.ศ. ๑๙๔๕ – ๑๙๖๗ พระนางซื่อฮองเฮาได้พระราชทานสิงโตแกะสลักหินคู่หนึ่ง กล่าวกันว่าสวยงามมาก พร้อมด้วยเสาแกะสลักลวดลายมังกรลอยตัวอีก๑๐เสา ได้บูรณปฏิสังขรณ์ใหม่จนสวยงาม

        พระตำหนักชื่อจี๊ตงกง ได้รับการบูรณปฏิสังขรณ์สมัยต่างๆตลอดจนหลักศิลาจารึกสรรเสริญอุ๋เจิ๊นเหยินจากฮ่องเต้แห่งราชวงศ์ชิง คือ ฮ่องเต้คังซี ครองราชย์ระหว่างพ.ศ. ๒๒๐๔- ๒๒๗๘  ฮ่องเต้เจียชิ่ง ครองราชย์ระหว่างพ.ศ. ๒๓๓๙- ๒๓๖๓  ฮ่องเต้เซี่ยนเฟิง ครองราชย์ระหว่างพ.ศ. ๒๓๙๓ - ๒๔๐๔ ฮ่องเต้กวงซวี่ ครองราชย์ระหว่างพ.ศ. ๒๔๑๘ – ๒๔๕๑

        ด้วยกาลเวลาอันยาวนาน และถูกสิ่งแวดล้อมธรรมชาติทำลาย ตัวพระตำหนักจึงชำรุดทรุดโทรม ดังนั้นในปีพ.ศ. ๒๕๔๒ ได้มีการบูรณปฏิสังขรณ์ขึ้นใหม่อีกครั้ง ทั้งตัวอาคารและหลังคาโดยยึดรูปแบบดั้งเดิม จนสวยงาม

        ภายในพระตำหนักนอกจากมีพระรูปเป๋าเซิ้งไต้ตี้ องค์ประธานพระตำหนักแล้ว ยังมีสิ่งของมีค่าอีกหลายอย่างคือ ภาพวาดสีรูปสัตว์เทพนิยายมีศีรษะเป็นหงส์ หางเป็นมังกร ลำตัวเป็นรูปเต่ามี ๔ ขา ศิลาจารึกการซ่อมแซมบูรณะสมัยฮ่องเต้ราชวงศ์หลายพระองค์ หินเป็นรูปตัวอักษรที่หมายถึงหัวใจ แต่จุดตรงกลางอยู่ด้านล่าง ภาพวาดขาวดำเป็นฝีมือรูปแบบของจิตรกรเอกถังอินสมัยราชวงศ์หมิง

        ในวันคล้ายวันประสูติของเทพเจ้าเป๋าเซิ้งไต้ตี้ คือ วันที่ ๑๕ ค่ำเดือน ๓ มีชาวจีนจากประเทศต่างๆทั่วโลกเดินทางไปสักการะที่พระตำหนักชิงเจียวชื่อจี๊ตงกง หรือ พระตำหนักจวี่กง หรือ พระตำหนักบรรพบุรุษเป็นจำนวนมาก ต่างขอพรขอโชคลาภ มีการแสดงการละเล่นต่างๆ โดยสร้างเวทีขนาดใหญ่ขึ้นที่หน้าพระตำหนัก จัดแสดงทั้งกลางวันกลางคืนเป็นเวลา ๓ วัน

        ส่วนที่ไต้หวันในวันดังกล่าว ได้จัดขึ้นยิ่งใหญ่เช่นกันโดยเฉพาะที่เมืองต้าหลงตง เรียกว่า “เทศกาลวัฒนธรรมเป๋าเซิ้ง” ในวันที่ ๑๕ ค่ำ เดือน ๓ โดยฝ่ายพระตำหนักกับทางการท้องถิ่นร่วมมือกันจัดงาน มีการแสดงของกลุ่มแซ่สกุลต่างๆ สถาบันการศึกษาต่างๆ นำมาแสดงนานกว่า ๑ เดือนรวมแล้วหน่วยงานต่างๆได้ช่วยกันจัดกิจกรรมมากมายเป็นเวลา ๒ เดือน เพราะคนเหล่านั้นได้อพยพจากเมืองไป๋เจียว ไปอยู่ไต้หวันเมื่อประมาณ ๓๐๐ ปีมาแล้ว จึงได้สร้างพระตำหนักรูปทรงเช่นเดียวกับพระตำหนักชิงเจียวชื่อจี๊ตงกง ส่วนพระตำหนักที่ตำบลไป๋เจียวในปัจจุบัน ได้รับการบูรณปฏิสังขรณ์และอนุรักษ์เป็นอย่างดี

        ในจังหวัดภูเก็ตมีพระตำหนักของพระองค์ท่านเรียกว่า  ฮกเหลงเก้ง หรือ ฝู่หลงกง  福龍宫  ตั้งอยู่ที่เลขที่ ๑๖๙  หมู่ที่ ๓ ตำบลศรีสุนทร อำเภอถลาง เป็นอาคารศาลเจ้าขนาดใหญ่ที่สวยเด่นสะดุดตา เมื่อเดินทางเข้าตัวเมืองภูเก็ตเมื่อผ่านสี่แยกท่าเรือ มีผู้ไปสักการะทุกวัน รวมทั้งเทศกาลกินผักด้วย

           :    สมบูรณ์ แก่นตะเคียน  ๒๔ สิงหาคม ๒๕๕๑

Title     :    Wu Zhenren

           :    Somboon Kantakian

Credits :    Somboon Kantakian    18/08/2008

Note    :

           การเรียกขานแซ่ตามที่ผู้เขียนใช้คือ อุ ไม้จัตวา เป็นเสียงสั้นคำตายคือเสียง  อุ๋  吴  ไม่ใช่เสียง อู๋

Revised :   30/08/2008

           :   มีการกล่าวว่า หงอจินหยินเป็นคู่หมั้นของมาจอโป๋ ในเมื่อมาจอโป๋เกิด พ.ศ. ๑๕๐๓ หงอจินหยินเกิด พ.ศ. ๑๕๒๒ อายุต่างกัน ๑๙ ปี ถึงพ.ศ. ๑๕๓๐ มาจอโป๋ตาย ขณะที่หงอจินหยิน อายุเพียง ๘ ขวบ แล้วจะหมั้นกันอย่างไร